Nguyên nhân gây bệnh
Hội chứng MMA (Mastitis metritis agalactia) là một phức hợp bệnh do nhiều loại vi khuẩn gây ra như : Escherichia coli và một số loài thuộc chi Pseudomonas, Proteus, Staphylococcus, Streptococcus. Đây là những vi khuẩn cơ hội, có sẵn trong môi trường, khi chuồng trại không được vệ sinh thường xuyên hoặc sức đề kháng của heo kém sẽ tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn gây bệnh.Nhiều trường hợp do heo nái mang thai lớn, chèn ép làm giảm nhu đôngk ruột gây ra táo bón và gây ứ đọng nước tiểu trong bàng quang, cổ tử cung mở làm mầm bệnh dễ tấn công.
Việc cung cấp thức ăn không cân đối và không đủ nước uống, cho nái ăn nhiều chất đạm và khoáng nhưng ít chất xơ trong giai đoạn cuối thai kỳ hoặc nái quá mập cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh MMA.
Triệu chứng bệnh:
Viêm vú (Mastitis)
Vi khuẩn có thể xâm nhập trực tiếp qua ống dẫn sữa đầu vú hoặc theo đường máu từ các nhiễm trùng khác hoặc nhiễm trùng từ vết xây sát quanh bầu vú. Heo nái tốt sữa, heo con bú không hết ữa ứ đọng hoặc heo náu cho con bú một hàng vú, hàng vú còn lại căng sữa tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh.
Vú viêm, sờ vào thấy cứng, sưng đỏ, nhấn vào nái biểu hiện đau. Nái thường nằm đè lên hàng vú và không chịu cho heo con bú, biểu hiện stress tăng, có thể xảy ra việc cắn con. Heo sốt, thân nhiệt tăng đến khoảng 40°C hoặc cao hơn , mệt mỏi, giảm ăn, giảm uống nước.
Viêm tửng cung (Metritis):
Vi khuẩn xâm nhập vào cơ quan sinh dục của nái trong quá trình đẻ, nhất là khi thời gian đẻ kéo dài hoặc khi dùng tay không vệ sinh sạch sẽ can thiệp trong quá trình đỡ đẻ. Sót nhau hay sót con cũng là nguyên nhân gây nhiềm trùng tử cung.Các biểu hiện của nái viêm tử cung khá rõ: nái sốt trên 40°C và âm đạo có dịch mùi hôi chả r, nái viêm nặng có mủ trắng chảy ra. Nái biếng ăn , mệt mỏi.
Mất sữa (Agalactia):
Sản lượng sữa giảm hoặc mất hẳn do nái bị viêm vú hoặc vừa viêm vú vừa viêm tử cung. Mất sữa cũng có thể xảy ra khi nái bị táo bón hoặc nhu động ruột bị ức chết trong thời gian đẻ, khi đó các độc tố đường ruột có thể đi vào trong máu gây ức chết tác dụng của hormon prolactin và oxytocin, làm giảm tiết sữa. Ngoài ra mất sữa còn có thể gặp trong trường hợp tụt canxi huyết do khẩu phần ăn của nái thiếu canxi trong giai đoạn mang thai cuối, mà giai đoạn này nái cần rất nhiều canxi để hình thành khung xương cho lợn con.
PHÒNG BỆNH:
Vệ sinh:
Vệ sinh sát trùng chuồng đẻ và tắm rửa vệ sinh nái sạch sẽ trước khi đưa vào chuồng đẻ. Bảo đảm vệ sinh nguồn nước uống và thức ăn. Cho nái uống đủ nước trong các giai đoạn nái mang thai khoảng 20 lít / nái/ ngày và trong giai đoạn tiết sữa nuôi con từ 35-50 lít nước/ nái/ ngày.Can thiệp:
Trường hợp nái có nguy cơ bệnh MMA như đẻ kéo dài, can thiệp khó đẻ bằng tay, sót nhau…. có thể tiêm 2 loại kháng sinh T-AMOXLIN LA 15% và T-CEFTIKET để phòng nhiễm trùng vú và tử cung sau khi sinh. Sau khi sinh 48h lên tiêm PGF2 alpha để giúp tháo sạch dịch , nhau thai còn sót ra khỏi tử cung.ĐIỀU TRỊ BỆNH:
Để điều trị bệnh hiệu quả nên kết hợp với các yếu tố sau:
- Nếu có triệu chứng viêm tử cung, nên thụt rửa tử cung bằng nước lá trầu không sắc đặc 1 ngàu 1 lần trong 3 ngày. Sau khi thụt rửa bơm thuốc kháng sinh Oxytetracyline ( phan nước muối sinh lý) bơm ngày 2 lần.
- Tiêm kháng sinh đặc trị T-CEFTIKET 1ml/15-25 kg TT, liên tục 3-5 ngày.
- Kiểm tra thân nhiệt và sức khỏe của nái, tiêm T-OLISAL 1ml/15-25 kg TT, liên tục 3-5 ngày để trợ sức và cắt sốt cho heo nái.
Chú ý: chăm sóc heo con trong khi điều trị bệnh cho nái. Đảm bảo cho heo con được bú sữa đầu trong vòng 24h đầu sau khi sinh và giữ ấm cho heo con. Nếu heo nái mất sữa cần bổ sung cho heo con bằng các sữa khác như: sữa bột, sữa đặc có đường…
